Edirne'nin coğrafi yapısı, kış aylarında hava kalitesinin düşmesine neden oluyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı verilerine göre, Edirne ve Keşan'da "iyi" olan hava kalitesi, yılbaşından itibaren çeşitli faktörler nedeniyle "orta" seviyeye geriledi. Bu durum, kentin çanak şeklinde bir ovada yer almasıyla açıklanıyor.

Edirne'nin Coğrafi Yapısının Etkisi

Trakya Üniversitesi Doğal Afet Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Uludağ, Edirne'nin çanak şeklinde yerleşimi nedeniyle hava akımının engellendiğini, bunun da kirleticilerin havada uzun süre kalmasına yol açtığını belirtti. Özellikle yüksek basınç ve sisli günlerde bu durum daha belirgin hale geliyor. Kış aylarında evsel ısınma, trafik ve sanayi gibi faktörler de hava kirliliğine katkıda bulunuyor. 2015 yılında Türkiye'de en kirli hava kalitesine sahip yerleşim yeri olan Keşan'da doğal gaz kullanımının yaygınlaşmasıyla durumun düzeldiğini hatırlatmakta fayda var. Ancak, Edirne'nin coğrafi yapısı, bu olumlu gelişmenin tam olarak yansıtılmasını engelliyor. Bu durum, hem halk sağlığını hem de çevreyi olumsuz etkiliyor.

Kış Mevsiminde Hava Kirliliğinin Artması

Doç. Dr. Uludağ, Ege ve Marmara kıyılarında Akdeniz ikliminin görüldüğünü, ancak Edirne ve çevresinin, çevredeki yükseltiler ve çanak özelliği nedeniyle hava kütlelerinin rahat hareket edemediği bir bölgede yer aldığını vurguladı. Tunca ve Meriç ırmaklarının oluşturduğu ova, bu çanak yapıyı daha da belirginleştiriyor. Tekirdağ yönüne doğru uzanan ova da benzer bir yapıya sahip. Bu jeomorfolojik ve meteorolojik etkiler, kirleticilerin uzun süre havada kalmasına ve hava kalitesinin düşmesine neden oluyor. Bu durum özellikle kış aylarında, ısınma kaynaklarının yoğun kullanımıyla birlikte daha belirgin hale geliyor. Dolayısıyla, hava kalitesinin iyileştirilmesi için farklı önlemlerin alınması şart.

Çözüm Önerileri ve Şehir Planlaması

Doç. Dr. Uludağ, hava kirliliğiyle mücadelede şehir planlamasının önemine dikkat çekti. Binaların ve yol güzergahlarının hava akışını artıracak şekilde tasarlanması, akarsu ve dere yataklarının hava akımı için boş bırakılması ve yeşil kuşaklar oluşturulması önerileri arasında yer alıyor. Şehrin farklı bölgelerine farklı bitki türlerinden oluşan yeşil alanlar ve adacıklar oluşturulması da hava kalitesini iyileştirebilir. Bitkilerin farklı terleme özellikleriyle oluşturdukları lokal basınç farkları, yerel rüzgarlar oluşturarak kirleticilerin uzaklaştırılmasını sağlar. Kirletici kaynaklarının azaltılması ve temiz enerji kaynaklarının artırılması da önemli çözüm önerileri arasında yer alıyor. Türkiye genelinde olduğu gibi, Edirne'de de sürdürülebilir şehircilik uygulamaları önem taşıyor.